Александр (Алесь) Николаевич Бадак (белор. Аляксандр (Алесь) Мікалаевіч Бадак) — белорусский писатель, публицист, литературный критик, поэт-песенник.

Родился в семье рабочего. В школе интересовался творчеством поэтов Сергея Есенина, затем Якуба Коласа и Андрея Вознесенского.

В 1983—1990 гг. учился на филологическом факультете Белорусского государственного университета имени В. И. Ленина. В 1984—1986 годах проходил срочную службу в рядах Советской Армии. Работал в редакциях литературных журналов «Бярозка», «Полымя», «Маладосць» (заведующим отдела прозы, заместителем главного редактора, до 2009 года). С 2009 года — главный редактор литературного журнала «Нёман». В 2009—2012 годах одновременно — первый заместитель директора Редакционно-издательского учреждения «Літаратура і мастацтва». С 2012 года — заместитель директора РИУ Издательский дом «Звязда». С 2014 года — главный редактор старейшего белорусского литературного журнала «Полымя» (издательский дом «Звязда»). С 2015 года директор издательства «Мастацкая літаратура».

Дебютировал в 1979 году (газета «Пионер Беларуси»). Начинал журналистскую деятельность в газете «Будаўнік камунізму» (теперь «Ляхавіцкі веснік»). Первый сборник вышел в 1989 году.
Член Союза писателей СССР (1990).
В начале 1990-х годов написал ряд поэтических текстов, которые были положены на музыку. Их исполнителями являлись известные представители белорусской эстрады Александр Солодуха, Анатолий Ярмоленко, Алеся.

В 2003 году был в числе первых лауреатов литературной премии «Золотой апостроф». Позже отметился как автор прозы и произведений для детей. Выступает активным пропагандистом детской литературы, является одним из организаторов клуба детских писателей, много пишет для детей стихов, повестей, сказок и познавательной литературы. Публиковался в журнале для детей Вясёлка.

В последние годы регулярно публикуется в периодической печати с литературно-критическими статьями и рецензиями. Возглавлял редакционную коллегию 24-томной «Всемирной истории» (издательство АСТ). Является автором более 10 поэтических книг, многочисленных критических статей и рецензий, а также текстов песен.

Свернуть 

Александр (Алесь) Николаевич Бадак (белор. Аляксандр (Алесь) Мікалаевіч Бадак ) — белорусский писатель, публицист, литературный критик, поэт-песенник. Родился в семье… Развернуть 

Родился 30 января 1921 года в селе Корма Добрушского района Гомельской области Беларуси, в бедной крестьянской семье. Отец - Шамякин Петр Минович. Мать - Санклетия Степановна. Cупруга - Мария Филатовна. Дочери - Липа Ивановна (1941 г. рожд.), Татьяна Ивановна (1948 г. рожд.) и Олеся Ивановна (1960 г. рожд.).

Детство Ивана Шамякина прошло в родном селе, в том заветном уголке, где петухи пели сразу на три республики: Беларусь, Россию и Украину. Быть может, именно красота родного края помогла развить литературный дар будущего большого писателя. Во время учебы в техникуме строительных материалов Иван Шамякин писал стихи и был членом литобъединения при городской газете "Гомельская правда". В 1940 году, окончив техникум, он женился и стал работать в райпромкомбинате города Белостока. Но вскоре был призван в армию. Служил командиром орудия в 33-м отдельном зенитно-артиллерийском дивизионе в районе Мурманска, где его и застала война.

Мурманск бомбили жестоко, зенитчикам при массовых налетах доводилось сбивать по 3-4 вражеских самолета. Вскоре Шамякина назначили комсоргом дивизиона. Он был знающим пропагандистом и интересным рассказчиком, поэтому бойцы слушали его с удовольствием. Для начальства он составлял всевозможные рапорты, выпускал стенгазету, боевые листки. Тогда же начал публиковаться в армейских газетах. Написал и напечатал первый рассказ.
Воинскую часть, в которую входил 33-й отдельный зенитный дивизион, в начале 1945 года перебросили в Польшу (в Познань), а потом в Германию. Там, на Одере, Иван Шамякин и встретил Великую Победу.

Когда закончились бои, он, еще находясь в армии, опубликовал повесть "Месть", в которой восславил гуманизм советского солдата-победителя. Появилось свободное время, и он написал рассказ "В снежной пустыне", посвященный боям с фашистами на Севере, где воевал в первые месяцы войны.

В 1944 году написал рассказ на белорусском языке «У снежнай пустыні» (опубликован в 1946 году). С этого времени и начинается серьёзная работа писателя в литературе. Первым серьёзным произведением И. П. Шамякина была повесть «Помета», опубликованная в 1945 году в белорусском журнале «Полымя».

После демобилизации в октябре 1945 года работал до 1947 года преподавателем языка и литературы неполной средней школы д. Прокоповка Тереховского района. В 1946 году поступил на заочное отделение Гомельского педагогического института.

В декабре 1945 года И. Шамякин участвовал в работе первого послевоенного пленума управления Союза писателей БССР.

Днём работая в школе, по вечерам ходил на собрания в колхоз и проводил семинары агитаторов. Собирал материал для романа о белорусских партизанах «Глыбокая плынь» («Глубокое течение»). Роман вышел в 1949 году, в 2005 был экранизирован.

В 1948 год—1950 годах учился в Республиканской партийной школе.

Работал старшим редактором Белорусского государственного издательства, главным редактором альманаха «Советская Отчизна». С 1954 года много лет работал заместителем Председателя правления СП Белорусской ССР. В 1957 году появляется роман о жизни сельской интеллигенции под названием «Криницы» (белор. «Крыніцы»), экранизированном режиссёром Иосифом Шульманом на киностудии Беларусьфильм (1964).

Появляется цикл из 5 повестей, объединённых общим названием «Тревожное счастье» (белор. «Трывожнае шчасце»). Популярными становятся романы И. П. Шамякина «Сердце на ладони» (белор. «Сэрца на далоні») (1963), 1968), «Снежные зимы» (белор. «Снежныя зімы») (1968). «Атланты и кариатиды» (белор. «Атланты і карыятыды») (1974), посвящённые проблемам современной жизни. В 1981 году написан роман «Петроград — Брест», в 1986 году — автобиографическую книгу «Корни и ветви» (1986).

В 1963 году И. П. Шамякин входил в состав белорусской делегации на XVIII сессии Генеральной Ассамблеи Организации Объединённых Наций.

Депутат (1963—1985), председатель ВС БССР (1971—1985). Депутат ВС СССР (1980—1989).

Главный редактор издательства «Белорусская Советская Энциклопедия» (1980).

И. П. Шамякин умер 14 октября 2004 года. Похоронен в Минске на Восточном кладбище.

Свернуть 

Родился 30 января 1921 года в селе Корма Добрушского района Гомельской области Беларуси, в бедной крестьянской семье. Отец - Шамякин Петр Минович. Мать - Санклетия Степановна.… Развернуть 

Анна Северинец - белорусский педагог, учитель русского языка и литературы, исследователь белорусской литературы, писательница и популярный блогер.

Окончила филфак БГУ, БГЭУ.
Работала учителем в школе, возглавляла региональный отдел в оптовой торговой фирме, работает педагогом в гимназии города Смолевичи.

Автор научно-популярных изданий для учителей и учеников, художественных книг «Гасцініца "Бельгія"» (2019) и «Дзень святога Патрыка» (2017), книги документов «Вакол Пятра Глебкі» (2019), документальной биографии «Уладзімір Дубоўка. Ён і пра яго» (2017), составитель сборника «Выбраныя творы. Алесь Дудар» (2017), в который вошли новые стихи из найденного ею архива поэта. Автор предисловий и комментариев к названным сборникам.
Лауреат премий «Первая глава» (2016), «Глиняный Велес» (2017), «Прозрачный ЭОЛ» (2018).

Замужем, трое детей.

Свернуть 

Анна Северинец - белорусский педагог, учитель русского языка и литературы, исследователь белорусской литературы, писательница и популярный блогер. Окончила филфак БГУ, БГЭУ.… Развернуть 

Уладзімір Андрэевіч Калеснік нарадзіўся 17.09.1922 у вёсцы Сіняўская Слабада Карэліцкага раёна Гродзенскай вобласці. Сямікласную адукацыю ён набыў у суседніх Ярэмічах. А школу выхавання прайшоў у бацькі - земляроба, плытагона, вясковага майстра, ад якога так "пераняў спрыт да сякеры, малатка, гэбліка", што сваімі рукамі зрабіў нават скрыпку. Ён добра маляваў акварэлямі, любіў стругаць, габляваць, сам сабе лыжы рабіў, маці - чаўнакі і іншыя прылады для ткацтва. Як успамінаў сам Уладзімір Андрэевіч, ён добра вучыўся ў школе, і маці вырашыла вучыць яго ў гімназіі, хоць бацька лічыў, што гэта дарэмная трата грошай, бо ўсё роўна палякі работы сыну не дадуць, ад зямлі адарвецца, а неба не дастане. Бацька марыў, каб ён стаў плытнікам, рэтманам, каб мог на Нёмане зарабляць добрыя грошы. Бацька адвёз сына ў Наваградак, каб той паступіў у гімназію. Экзамены ў гімназіі арыентаваліся не на памяць, запамінанне фактаў, а на здольнасць да творчага мыслення, арыгінальнасць адказаў. Юны Калеснік, напрыклад, быў адзіным, хто растлумачыў, чаму мяняюцца поры года, нават схему намаляваў.
Калеснік вытрымаў уступныя экзамены (а там на пяцьдзесят месцаў было дзвесце пяцьдзесят заяў) і ў 1936 г. паступіў у польскую Наваградскую гімназію імя А. Міцкевіча. З лёгкай рукі прафесара Крука захапіўся маляваннем. Самастойна вывучаў тэорыю выяўленчага мастацтва, марыў стаць крытыкам жывапісу і пісаць так, як пісалі тады вядомыя спецыялісты ў гэтай справе Віткевіч і Герсан-Дамброўская.
Калі Уладзімір Андрэевіч вучыўся на трэцім курсе педвучылішча, пачалася вайна. Яна ўнесла свае карэктывы ў здзяйсненне задум юнака. 3 ліпеня 1941 г. ён прымаў удзел у стварэнні падпольных антыфашысцкіх арганізацый і баявых дружын у верхнім Наднямонні. Па даручэнню падпольнай арганізацыі працаваў настаўнікам пачатковай школы ў Некрашэвічах. Улетку 1942-га ідзе ў партызаны і ў складзе адной з баявых дружын уступае ў партызанскі атрад імя Чапаева. Быў кулямётчыкам, падрыўніком, з восені 1942 г. камандаваў узводам, праз год стаў начальнікам штаба атрада "2-гі Камсамольскі" брыгады "Камсамолец" Баранавіцкага злучэння. Удзельнічаў у дыверсіях, баях, быў двойчы паранены, — "пазнаў крайнія межы пачуццяў", але не страціў веры ў жыццё, не атупеў маральна, глядзеў на змаганне "сумленна і сур'ёзна".
Юнаком спазнаўшы пекла вайны і гераічны драматызм партызанскага змагання, страту сяброў і страх смерці, меру чалавечага і нечалавечага ў самім чалавеку, У.А. Калеснік вельмі рана пачаў вымяраць сваё жыццё і ўчынкі катэгорыяй вечнага.
Сябры ўспамінаюць, што Уладзімір Андрэевіч услых, на людзях рэдка згадваў партызанскія гады, хіба нейкія вясёлыя, гумарыстычныя сітуацыі: маладосць і на вайне маладосць. І толькі часам, дзе-небудзь каля цяпельца, у кампаніі блізкіх людзей боль па незваротных стратах, які ён хаваў глыбока ў сэрцы, прарываўся вонкі. Адзін з аўтараў унікальнай дакументальнай кнігі "Я з вогненнай вёскі...", ён у апошнія гады свайго жыцця пісаў і рыхтаваў для выдавецтва дакументальна-аўтабіяграфічную аповесць "Доўг памяці", прысвечаную партызанскай барацьбе ў мінулай вайне. Асобныя фрагменты якой былі апублікаваны ў перыёдыцы.
Педагагічная дзейнасць У.А. Калесніка пачалася пасля Вялікай Айчыннай вайны, калі ён быў накіраваны на працу ў Луцкую няпоўную сярэднюю школу для вайсковаабавязаных. Але гэта было далёкім ад здзяйснення юнацкіх мар Калесніка, якія яшчэ ў даваенны час прывялі яго ў Наваградскае педвучылішча. Прадоўжыць вучобу ён змог толькі ў 1945 г., калі паступіў у педінстытут. У 1949 г. ён скончыў філалагічны факультэт Мінскага педагагічнага інстытута імя М. Горкага, у 1952 — аспірантуру пры гэтым інстытуце і пачаў працаваць загадчыкам кафедры літаратуры Бабруйскага настаўніцкага інстытута, а з 1954 г. — у Брэсцкім педагагічным інстытуце: старшым выкладчыкам, загадчыкам кафедры беларускай літаратуры.
Больш за 40 гадоў аддаў ён выкладчыцкай працы ў педінстытуце Брэста. Сярод яго вучняў - вядомыя ў нашай краіне навукоўцы-беларусісты В. Ляшук, А. Майсейчык, Г. Малажай, М. Аляхновіч, І. Сацута, У. Гніламёдаў, У. Шпакоўскі, С. Рачэўскі, Г. Ішчанка, У. Барысюк, М. Новік, У. Сенькавец... За гэты час Калеснікам створана па сутнасці свая школа педагагічнага майстэрства. У 1979 г. яму было прысвоена ганаровае званне Заслужаны работнік вышэйшай школы Беларускай ССР.
Уладзімір Андрэевіч любіў выкладчыцкую работу, глыбока паважаў і цаніў працу настаўніка, выхавацеля ў школе і вучыў гэтаму іншых. Ён выхоўваў не высокімі і дзяжурнымі фразамі, а сваімі лекцыямі, сваімі кнігамі, сваім жыццём, ды так, што студэнты і калегі гэтага і не прыкмячалі. Ён імкнуўся, каб маладыя вырасталі людзьмі, і перадаваў патрэбу шанаваць сваё, бацькоўскае, родавае.
Яшчэ ў пачатку 60-х г.г., калі па вобласці пачынаюць закрываць беларускамоўныя школы і пераводзіць навучанне на рускую мову, У.А. Калеснік звяртаецца да такога надзейнага і выпрабаванага сродку патрыятычнага выхавання моладзі, якім з'яўляецца краязнаўства. Уладзімір Андрэевіч арганізоўвае на выпускным курсе (заўважым, што менавіта на выпускным, каб даць студэнту-выпускніку моцны эмацыянальны імпульс) літаратурныя экскурсіі. Ён распрацаваў маршрут, які ахопліваў найбольш знакамітыя літаратурныя мясціны і помнікі дойлідства, і вадзіў па ім студэнтаў аж да канца 70-х г.г. Экскурсаводам быў заўсёды сам Уладзімір Андрэевіч. Крыху пазней па яго ініцыятыве ствараецца шэраг літаратурна-краязнаўчых стэндаў: "Яны надрукаваліся", "Пісьменнікі - госці Брэстчыны", "Шляхамі паэтаў і герояў", "Рускія пісьменнікі на Брэстчыне". Фотаздымкі да гэтых стэндаў рабіў сам Уладзімір Андрэевіч, сядзеў са студэнтамі і клеіў іх, падпісваў. Яму належыць ідэя стварэння літаратурна-краязнаўчай карты вобласці.
У.А. Калеснік пачаў выступаць у перыядычным друку як літаратурны крытык, калі быў аспірантам Мінскага педінстытута. Схіляў яго да творчасці Янка Брыль, з кім пасябраваў яшчэ ў партызанах. "Прыходам у літаратуру я абавязаны перш за ўсё Янку Брылю", - напіша ён пазней у аўтабіяграфіі. Першыя публікацыі Калесніка прыпадаюць на той час, калі ў савецкай літаратуры панавала т. зв. "тэорыя бесканфліктнасці", згодна якой пісьменнік пазбаўляўся права паказваць у сваіх творах адмоўныя бакі савецкага жыцця. Гэта не магло не паўплываць хоць у нейкай ступені на У.А. Калесніка як пачынаючага крытыка і літаратуразнаўцу. Першая кніга У.А. Калесніка "Паэзія змагання" і сёння ўспрымаецца як сур'ёзнае навуковае даследаванне, асабліва на фоне выданняў другой палавіны 50-х - пачатку 60-х гадоў. Яна стаіць у адным радзе з такімі даследаваннямі таго часу, як "Беларуская савецкая проза" Ю. Пшыркова, "Паэзія праўды" Р. Бярозкіна, "Сіла слова" Р. Шкрабы, "Беларуская байка" Я. Казекі.На першую кнігу У.А. Калесніка адгукнуліся часопісы "Вопросы литературы", "Маладосць", газета "Літаратура і мастацтва". У асобе яе аўтара ў беларускае літаратуразнаўства ішоў удумлівы даследчык заходнебеларускай літаратуры.
Жыццёвы вопыт, добры мастацкі густ, эрудыцыя абумовілі тое, што з самага пачатку сваёй творчай дзейнасці У.А. Калеснік не апынуўся ў рэчышчы дагматычных схем часу. Нярэдка перамагаючы сябе, ён рашуча ад іх пазбаўляўся, імкнуўся толькі да праўды, якой яна яму бачылася асабіста.
Два гады пасля аспірантуры У. Калеснік працаваў загадчыкам кафедры літаратуры Бабруйскага настаўніцкага інстытута, у 1954-м стала пасяліўся ў Брэсце. Працуючы ў тутэйшым педінстытуце, стаў кандыдатам навук, загадчыкам кафедры, прафесарам, заслужаным работнікам вышэйшай школы Беларусі. Значна ажывіў літаратурнае жыццё на Берасцейшчыне. Доўгі час кіраваў літаб'яднаннем пры абласной газеце "Зара", быў першым кіраўніком абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў.
Жывучы ўдалечыні ад сталіцы, плённа супрацоўнічаў з інстытутам літаратуры Акадэміі навук, з'яўляўся членам вучонага савета, падрыхтаваў шэраг раздзелаў для акадэмічных выданняў. У.А. Калеснік — аўтар больш чым дзесяці кніг літаратурна-крытычных нарысаў, літаратурных партрэтаў, дакументальна-мастацкіх аповесцяў, палемічных артыкулаў, рэцэнзій, падручнікаў і дапаможнікаў для ВНУ. Агульная колькасць публікацый - больш за шэсцьсот. Шырокі тэматычны абсяг: фальклор, заходнебеларуская літаратура, беларуская старажытная літаратура, постаці Скарыны і Гусоўскага, Купалы і Жылкі, Танка і Брыля, сучасная паэзія, пераклады беларускай паэзіі на польскую мову, творчасць асобных украінскіх, польскіх майстроў слова. У друку з літаратурна-крытычнымі, літаратуразнаўчымі і дакументальнымі творамі выступае з 1953 г. Выдаў кнігі "Паэзія змагання: Максім Танк і заходнебеларуская літаратура" (1959), "Час і песні" (1962), "Зорны спеў" 1975), "Ветразі Адысея: Уладзімір Жылка і рамантычная традыцыя ў беларускай паэзіі" (1977), "Максім Танк: Нарыс жыцця і творчасці" (1981), "Лёсам пазнанае: Выбраныя літаратурныя партрэты" (1982), "Тварэнне легенды" (1987), "Янка Брыль: Нарыс жыцця і творчасці" (1990), "Усё чалавечае" (1993). Адзін з аўтараў "Гісторыі беларускай савецкай літаратуры" (1964), "Истории советской многонациональной литературы" (1971), "Истории белорусской советской литературы" (1977), а таксама вучэбных дапаможнікаў і падручнікаў для педінстытутаў і універсітэтаў. Напісаў дакументальныя творы "Аповесць пра Таўлая" (часопіс "Полымя", 1964-1965), "Пасланец Праметэя" (1984), сумесна з А. Адамовічам і Я. Брылём кнігу "Я з вогненнай вёскі..." (1975). Склаў зборнікі паэзіі Заходняй Беларусі "Сцягі і паходні" (1965) і "Ростані волі" (1990).
Узнагароджаны ордэнамі Айчыннай вайны І ступені, "Знак Пашаны", Дружбы народаў, ордэнам Францыска Скарыны, медалямі.
Заслужаны работнік вышэйшай школы Беларускай ССР (1979).
Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР імя Якуба Коласа (1980) за ўдзел у напісанні двухтомнай "Истории белорусской дооктябрьской литературы" і "Истории белорусской советской литературы".
Памёр 15 снежня 1994.

Свернуть 

Уладзімір Андрэевіч Калеснік нарадзіўся 17.09.1922 у вёсцы Сіняўская Слабада Карэліцкага раёна Гродзенскай вобласці. Сямікласную адукацыю ён набыў у суседніх Ярэмічах. А школу… Развернуть 

Андрей Валерьевич Ходанович — белорусский поэт и переводчик.

По образованию филолог (преподаватель русского языка и литературы), специалист по французской литературе. Окончил филологический факультет Белорусского государственного университета (1995) и аспирантуру БГУ (1999). Преподаёт в БГУ историю французской литературы; также преподавал в Белорусском гуманитарном лицее им. Якуба Коласа. Член Союза белорусских писателей и Белорусского ПЕН-Центра. С 2008 года — председатель Белорусского ПЕН-Центра. 17 февраля 2013 года переизбран на пост председателя ПЕН-Центра.

Переводит с французского, украинского и польского.

Первая книга стихов Хадановича была опубликована в украинском переводе: «Листи з-під ковдри» ('Письма из-под одеяла'), Киев: Факт, 2002; в Киеве был также опубликован сборник его избранных стихов на белорусском языке: «From Belarus with Love» (Киев: Факт, 2005). Другие публикации: «Старыя вершы» (Минск: Логвінаў, 2003), «Лісты з-пад коўдры» (Минск: Логвінаў, 2004), «Землякі, альбо Беларускія лімэрыкі» (Минск: Логвінаў, 2005). Стихи переводились также на русский, польский, английский, латышский, литовский, немецкий, словацкий языки.

Творчество Хадановича отличается богатством и разнообразием языка, стилистическими экспериментами, ироничностью стиля, а достижения русской и восточноевропейской «книжной» поэзии сочетаются с элементами «низовой» культуры (рок, рэп, городское просторечие).

Свернуть 

Андрей Валерьевич Ходанович — белорусский поэт и переводчик. По образованию филолог (преподаватель русского языка и литературы), специалист по французской литературе. Окончил… Развернуть 

Советский и белорусский писатель, литературовед, литературный критик, драматург, эссеист. Кандидат филологических наук.

Родился в городе Полоцке Белорусской ССР. Окончил среднюю школу № 9 города Полоцка.

Окончил факультет журналистики Белорусского государственного университета (1981), аспирантуру — при Институте литературы имени Янки Купалы Национальной академии наук Белоруссии (1983).

С 1984 по 1997 год — научный сотрудник Института литературы имени Янки Купалы Национальной академии наук Белоруссии.

С 1997 года — заведующий кафедрой белорусского языка и литературы Минского государственного лингвистического университета.

Свернуть 

Советский и белорусский писатель, литературовед, литературный критик, драматург, эссеист. Кандидат филологических наук. Родился в городе Полоцке Белорусской ССР. Окончил среднюю… Развернуть 

Алоиза Степановна Пашкевич (также известная под псевдонимом Тётка) — белорусская поэтесса, прозаик, общественно-политический деятель, актриса, педагог.

Родилась в шляхетской семье. В 1902—1904 училась на Курсах воспитательниц и руководительниц физического образования (Высших курсах Лесгафта) в Санкт-Петербурге, которые не окончила, но сдала экстерном экзамен за полный курс Александровской женской гимназии. В Санкт-Петербурге Пашкевич участвовала в кружке белорусских студентов, начала публиковаться в нелегальных изданиях кружка.

В 1904 году Пашкевич начала работу фельдшером в больнице в городе Новая Вилейка под Вильно, одновременно занимаясь пропагандистской работой. Пашкевич участвовала в руководстве Белорусской социалистической громадой до своего выезда из Российской империи в 1905 году (под угрозой ареста) поддерживала связь с литовскими и российскими социал-демократами в частности Мицкявичусам -Капсукасам и Борисам Вигилёвым одним из соратников Ленина. Знала и повторяла ленинские слова "Пролетариат борется, а буржуазия крадётся к власти" Была замужем за Сцепонсам Кайрысам будущим вице- премьером Литовской республики. В советской литературе писали, что брак был фиктивным, так как Кайрыс был противником коммунистов, на самом деле это не так. Встречалась с классиком польской литературы Элоизой Ожешкой, Чурлёнисом, литовским поэтом Ионасом Билюнасом, украинским славистом Иларионом Свенцицким, одним из первых польских футуристов Ежи Янковским. В эмиграции Алоиза Пашкевич училась в двух университетах — в Кракове и Львове, где изучала философию, филологию и историю. Совершала путешествия в Финляндию, Швецию в Италию. Во время поездки в Финляндию познакомилась с Эльзой Реберг лидером национального движения саамов. В Львовском университете установлена мемориальная доска в честь поэтессы. Выйдя замуж и сменив фамилию, она возвратилась из эмиграции, стала актрисой театра Игната Буйницкого, редактировала молодёжный журнал «Лучынка». С началом Первой мировой войны начала работать сестрой милосердия в тифозном бараке Виленского военного госпиталя. В 1916 году, отправившись на похороны отца, сама заразилась и умерла от тифа.

Автор сборников «Хрэст на свабоду» и «Скрыпка беларуская», книг для детей «Першае чытанне для дзетак беларусаў», «Лемантар», «Гасцінец для малых дзяцей». Основные мотивы её поэзии — любовь к Родине, родной природе, служение народу. Одна из зачинателей белорусской психологической прозы. лучшими её рассказами считаются "Зелёнка" и "Михаська". Произведения поэтессы переведены на русский, украинский, чешский, немецкий языки. Любопытные факты: за стихотворение Алоизы Пашкевич «Соседям в неволи» российская цензура запретила две книги — сборник Алоизы «Хрэст на свабоду» и брошюру Иллариона Свенцицкого «Возрождение беларуской письмености». «Хрэст на свободу» печатался в униатской типографии под патронажем Андрея Шептицкого. Песня ансамбля «Песняры» «Кася» написана на стихотворение Тётки «Лето». Увлекалась романом Мережковского "Воскресшие боги", а также сочинениями Густава Даниловского представителя польского декаданса,любимым её поэтом был Адам Мицкевич, восхищалась произведениями Микеланджело и Леонардо да Винчи, а к Рафаэлю была равнодушна. Высоко оценивала деятельность Гапона. Вдохновлённая его “Письмом к Николаю Романову, бывшему царю и настоящему душегубцу Российской империи” написала "Крещение в свабоду”. Прятала революционеров в психиатрической больнице г. Ново Вилейка.

Свернуть 

Алоиза Степановна Пашкевич (также известная под псевдонимом Тётка ) — белорусская поэтесса, прозаик, общественно-политический деятель, актриса, педагог. Родилась в шляхетской… Развернуть 

Наталка Харытанюк (нар. 24 жніўня 1984, Брэст) — беларуская пісьменніца.

Скончыла факультэт замежных моў БрДУ. У 2007 годзе на філалагічным факультэце БДУ абараніла магістарскую дысертацыю па творчасці Джуліяна Барнза. Выкладае англійскую мову на факультэце міжнародных адносін БДУ.

Дэбютавала апавяданнем «Фурманка святога Міколы» (2005) у газеце «Наша Ніва». Друкавалася ў часопісах «Дзеяслоў», «ARCHE» і «Паміж», а таксама ў літаратурных зборніках «Жанчыны выходзяць з-пад кантролю», «Пакахай мяне, калі ласка» і «In vino veritas».

Свернуть 

Наталка Харытанюк (нар. 24 жніўня 1984, Брэст) — беларуская пісьменніца. Скончыла факультэт замежных моў БрДУ. У 2007 годзе на філалагічным факультэце БДУ абараніла магістарскую… Развернуть 

Вера Бурлак (у шлюбе Жыбуль, 2 красавіка 1977, Кіеў; псеўданім Джэці), беларуская паэтэса, літаратуразнаўца.

Сакончыла музычную школу па класе фартэпіяна, філалагічны факультэт БДУ (2001), аспірантуру (2004). Кандыдат філалягічных навук (2005). Выкладае рускую літаратуру ў БДУ. З 1997 з'яўляецца нязменным галоўным рэдактарам самвыдавецкага часопісу «Вясковыя могілкі».

Вершы піша з дашкольных гадоў, актыўна друкавацца пачала ў 2001. Аўтарка кніг паэзіі «За здаровы лад жыцьця!» (2003), «Забі ў сабе Сакрата!» (2008, сумесна з мужам Віктарам Жыбулем), кнігі прозы «Творы соннага жанру» (2011), аўдыёкнігі Phantom of the Literature (2006). Кнігу «Дзеці і здані» (2012) склалі вершы, замалёўкі і п'ескі, асобныя творы вызначаюцца іранічнай танальнасцю, разбурэннем літаратурных стэрэатыпаў, эксперыментальным пошукам.

Займаецца літаратуразнаўствам, даследуе паэзію для дзяцей, выдала манаграфію «Детская поэзия Серебряного века: Модернизм» (2004). Зрабіла шэраг перакладаў паэзіі і прозы з англійскай, рускай, украінскай моў (апошнім часам працуе над перакладамі Льюіса Кэрала). Творы В. Бурлак перакладаліся на англійскую, нямецкую, польскую, рускую, украінскую, чэшскую і мову эсперанта.

Выступае як аўтар і выканаўца ўласных песняў, як вакалістка і інструменталістка (гітара, клавішы) арт-панк-гурта «Засралі казарму». Супрацоўнічае з ансамблем непапулярнай музыкі «Рацыянальная дыета». Выканаўца галоўнай ролі ў п'есе «Янко крУль албАнскай» Іллі Зданевіча, пастаўленай гэтым калектывам.

Удзельнічала ў міжнародных праектах «Вечар маладых паэтаў Беларусі» (Расія, Масква, 2001), «Сувязьразрыў» (Украіна-Беларусь, 2004), «Парадак слоў» (Мінск, 2006, 2007), «Дні беларускай і шведскай паэзіі» (Мінск-Гродна-Пінск, 2007), «Месяц аўтарскага чытання» (Брно, 2007) і інш.

Вера Бурлак (в браке Жибуль, 2 апреля 1977, Киев; псевдоним Джети), белорусский поэтесса, литературовед.

Окончила музыкальную школу по классу фортепиано, филологический факультет БГУ (2001), аспирантуру (2004). Кандидат филологического наук (2005). Преподает русскую литературу в БГУ. С 1997 является бессменным главным редактором самиздатовского журнала «Деревенское кладбище».

Стихи пишет с дошкольных лет, активно печататься начала в 2001 году. Автор книг поэзии «За здоровый образ жизни» (2003), «Убей в себе Сократа» (2008, совместно с мужем Виктором Жибулем), книги прозы «Произведения сонного жанра» (2011), аудиокниги Phantom of the Literature (2006). Книгу «Дети и призраки» (2012) составили стихи, зарисовки и пьески, отдельные произведения определяются иронической тональностью, разрушением литературных стереотипов, экспериментальным поиском.

Занимается литературоведением, исследует поэзию для детей, издала монографию «Детская поэзия Серебряного века: Модернизм» (2004). Сделала ряд переводов поэзии и прозы с английского, русского, украинского языков (в последнее время работает над переводами Льюиса Кэрролла). Произведения В. Бурлак переводились на английский, немецкий, польский, русский, украинский, чешский и язык эсперанто.

Выступает как автор и исполнитель собственных песен, как вокалистка и инструменталистка (гитара, клавиши) арт-панк-группы «Засрали казарму». Сотрудничает с ансамблем непопулярной музыки «Рациональная диета». Исполнитель главной роли в пьесе «Янко круглый албанский» Ильи Зданевича, поставленной этим коллективом.

Участвовала в международных проектах «Вечер молодых поэтов Беларуси» (Россия, Москва, 2001), «Сувязьразрыв» (Украина-Беларусь, 2004), «Порядок слов» (Минск, 2006, 2007), «Дни белорусского и шведской поэзии» (Минск -Гродно-Пинск, 2007), «Луна авторского чтения» (Брно, 2007) и др.

Свернуть 

Вера Бурлак (у шлюбе Жыбуль, 2 красавіка 1977, Кіеў; псеўданім Джэці), беларуская паэтэса, літаратуразнаўца. Сакончыла музычную школу па класе фартэпіяна, філалагічны факультэт… Развернуть 

Советский и белорусский архитектор, педагог, искусствовед. Кандидат архитектуры (1963), профессор Белоруской государственной академии искусств (2003). Член общественных объединений «Белорусский союз дизайнеров», «Белорусский союз архитекторов».

В 1954 году закончила архитектурный факультет Киевского инженерно-строительного института с дипломом с отличием.

В 1954 году переехала в Минск, в 1957—1960 годы училась в аспирантуре при АН БССР по специальности «архитектура». В 1954—1957 годы старший архитектор института «Мингорпроект», в 1961—1968 годы в Институте строительства и архитектуры. Осенью 1968 года начала преподавать свой курс «Колористика» одновременно на 4 кафедрах Белорусского театрально-художественного института: интерьера и оборудования, дизайна, декоративно-прикладного искусства и художественной обработки тканей; старший преподаватель, доцент, профессор (2003).

Член Союза архитекторов БССР с 1957 года, член правления СА БССР и СА СССР (1961-65).

Автор более 100 статей по проблемам цвета в изобразительном искусстве.

Свернуть 

Советский и белорусский архитектор, педагог, искусствовед. Кандидат архитектуры (1963), профессор Белоруской государственной академии искусств (2003). Член общественных… Развернуть 

Свернуть 

Роман Георгиевич Заяц – белорусский биолог, паразитолог, кандидат наук, профессор. Общественный деятель, депутат. Автор более 340 публикаций, 2-х изобретений и 5-ти… Развернуть 

Кацярына Станіславаўна Хадасевіч-Лісавая — беларуская пісьменніца. Член Саюза пісьменнікаў Беларусі (з 2006 г.). Уваходзіць у склад удзельнікаў бюро секцыі дзіцячай літаратуры Саюза пісьменнікаў Беларусі. Член рэдкалегій часопісаў «Вясёлка» і «Маладосць».

Скончыла Ждановіцкую сярэднюю школу, потым Мінскі дзяржаўны педагагічны каледж, Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя М. Танка. Жыве ў а/г Ждановічы Мінскага раёна, працуе настаўніцай пачатковых класаў у Ждановіцкай сярэдняй школе.

Аднойчы пісьменніца атрымала ў падарунак ад чытача чароўную палачку, упрыгожаную зоркай, і з таго часу пачала збіраць калекцыю сувеніраў і прадметаў у выглядзе зорачак.

Першыя творы з'явіліся ў 10-гадовым ўзросце. Дэбютавала ў друку ў 1996 годзе ў часопісе «Першацвет».

Кацярына Хадасевіч-Лісавая працуе пераважна ў галіне дзіцячай літаратуры, але ёсць творы і для дарослых. У творах Кацярыны часта сустракаюцца касмічныя сюжэты.

Друкавалася ў часопісах «Вясёлка», «Бярозка», «Качели», «Маладосць», «Нёман», «Родная прырода», газетах «Літаратура і мастацтва», «Мінская праўда», «Настаўніцкая газета», «Прысталічча» і інш. Творы Кацярыны Хадасевіч-Лісавой выходзілі ў калектыўных зборніках.

Свернуть 

Кацярына Станіславаўна Хадасевіч-Лісавая — беларуская пісьменніца. Член Саюза пісьменнікаў Беларусі (з 2006 г.). Уваходзіць у склад удзельнікаў бюро секцыі дзіцячай літаратуры… Развернуть 

Язэп Лёсик (1883-1940), беларусский общественно-политический деятель, языковед, писатель, педагог. Академик АН Беларуси (1928). Один из создателей и лидеров Беларусской социалистической громады. В 1917-1918 гг. редактор газеты «Вольная Беларусь» - органа Беларусского национального комитета (БНК). Участник 1-го Всебеларусского съезда 1917 г. в Минске. В 1920-е гг. преподавал беларусский язык в БГУ, в Белпедтехникуме, был директором Института научного языка, председателем Терминологической комиссии. Арестован в 1930 г. по делу о т.н. «Союзе освобождения Беларуси», умер в тюрьме в 1940 г. Реабилитирован в 1958 и 1988 гг. Автор научных трудов и учебников по беларусскому языку, художественных произведений. В публицистике основное внимание уделял проблемам независимости и национально-культурного возрождения Беларуси (статьи «Вольная Беларусь», «Праціўнікам беларускага руху», «Нашы патрэбы», «Нашто нам федэрацыя», «Цёмныя сілы заварушыліся» и др.)

Язэп Лёciк
Пpaзaiк, пyблiцыcт, мoвaзнaвeц, лiтapaтypaзнaвeц, гpaмaдcкa-пaлiтычны дзeяч, aкaдэмiк БАН Язэп Лёciк нapaдзiўcя 6 лicтaпaдa 1883 гoдa ў вёcцы Мiкaлaeўшчынa нa Стaўбцoўшчынe ў cям’i cялян-apaндaтapaў блiзкaй дa Якyбa Кoлaca (мaцi Кacтycя Мiцкeвiчa Гaннa – poднaя cяcтpa Язэпa Лёciкa).
Вyчыўcя Язэп Лёciк y Мaлaдзeчaнcкaй нacтaўнiцкaй ceмiнapыi, cкoнчыў Нoўгapaд-Сeвepcкae гapaдcкoe вyчылiшчa (дзe нacтaўнiчaў ягo бpaт Антoн), здaў экзaмeн нa звaннe нacтaўнiкa нapoднaй шкoлы (1902), пpaцaвaў нacтaўнiкaм. Актыўнa ўключыўcя ў нeлeгaльны pyx cyпpaць caмaдзяpжaўя, быў apыштaвaны i acyджaны нa пaжыццёвae пacялeннe ў Сiбipы (1911), y г. Кipэнcк (Іpкyцкaя гyбepня), зaтым Бaдaйбo, дзe пaзнaёмiўcя з Алeceм Гapyнoм. Тaм з 1912 гoдa i пaчaў зaймaццa лiтapaтypнaй твopчacцю. Пacылaў з Кipэнcкa ў «Нaшy нiвy» cвae кapэcпaндэнцыi, aпaвядaннi, пyблiцыcтычныя нaтaткi з xapaктэpнымi нaзвaмi «Цi зaпpaўды мы нiкoлi нe бyдзeм мeць cвaйгo Мiцкeвiчa, Пyшкiнa, Сянкeвiчa, Тaлcтoгa?», «Пpa лёc бeлapycкaгa нapoдa i ягo мoвы». Спpaбaвaў пicaць вepшы.
З выcылкi Язэп Лёciк вяpнyўcя пacля Лютaўcкaй pэвaлюцыi 1917 гoдa. Жыў y Мiнcкy, cтaў aдным з caмыx дзeйcныx yдзeльнiкaў нaцыянaльнaгa aдpaджэння: ycтyпiў y Бeлapycкyю caцыялicтычнyю гpaмaдy (БСГ), y Бeлapycкi нaцыянaльны кaмiтэт, pэдaгaвaў гaзeтy «Вoльнaя Бeлapycь» (1917-1918), пpымaў yдзeл y пpaцы 2-гa з’eздa бeлapycкix нaцыянaльныx apгaнiзaцый, быў aбpaны cтapшынёй Выкaнaўчaгa кaмiтэтa Цэнтpaльнaй paды бeлapycкix apгaнiзaцый, cтвapaў Бeлapycкi нacтaўнiцкi caюз, yдзeльнiчaў y aбвяшчэннi БНР, yвaйшoў y cклaд яe Рaды, з 14 тpaўня 1918 гoдa быў Стapшынёй Рaды БНР. Адзiн з apгaнiзaтapaў Бeлapycкaй caцыял-дэмaкpaтычнaй пapтыi, кypcaў бeлapycaзнaўcтвa. Пepaклaў нa бeлapycкyю «Мaнiфecт Кaмyнicтычнaй пapтыi» Кapлa Мapкca i Фpыдpыxa Энгeльca.
У 1919-1920-x гaдax cyпpaцoўнiчaў y гaзeтax «Звoн», «Бeлapycь», пpaцaвaў нaд «Пpaктычнaй гpaмaтыкaй бeлapycкaй мoвы» i xpэcтaмaтыяй бeлapycкaй лiтapaтypы «Нaшa кpынiцa». З 1921 гoдa aдышoў aд гpaмaдcкa-пaлiтычнaй дзeйнacцi i цaлкaм зacяpoдзiўcя нa пeдaгaгiчнaй i нaвyкoвaй paбoцe: чытaў кypc бeлapycкaй мoвы ў БДУ, нa лeктapcкix кypcax, y Бeлпeдтэxнiкyмe. З пepшыx дзён зacнaвaння Інбeлкyльтa ўдзeльнiчaў y paбoцe Тэpмiнaлaгiчнaй кaмicii, выcтyпaў нa Акaдэмiчнaй кaнфepэнцыi, выкaзвaў cвae дyмкi i мepкaвaннi aднocнa pэфopмы пpaвaпicy (1926). З 1928 гoдa – пpaвaдзeйны члeн Бeлapycкaй aкaдэмii нaвyк, дыpэктap Інcтытyтa нaвyкoвaй мoвы, y 1930 гoдзe пpызнaчaны cтapшынёй Тэpмiнaлaгiчнaй кaмicii. Выxoдзiць шмaт ягo нaвyкoвыx apтыкyлaў пa мoвe, гicтopыi, лiтapaтypы («Нaш пpaвaпіc», «Рoднaя мoвa і яe знaчэннe», «Пaмяткi cтapacвeцкaй бeлapycкaй мoвы i пicьмeнcтвa», «Дa «pэвiзii» бeлapycкaгa пpaвaпicy», «Гicтopыя Вялiкaгa княcтвa Лiтoўcкa-Бeлapycкaгa», «Бiтвa пaд Гpyнвaльдaм y aпicaннi xpoнiкi Быxaўцa», «Кapoткaя гicтopыя кyльтypнaгa жыцця бeлapycкaгa нapoдa»). Як лiтapaтypaзнaвeц i кpытык пiшa aб твopax бeлapycкix пicьмeннiкaў i нaвyкoўцaў Алecя Гapyнa, Мaкciмa Гapэцкaгa, Якyбa Кoлaca, Цiшкi Гapтнaгa, Я. Кapcкaгa, Сцяпaнa Нeкpaшэвiчa, Янa Чaчoтa, пepapaбляe нa cyчacнyю бeлapycкyю мoвy «Пiнcкyю шляxтy» Вiнцэнтa Дyнiнa-Мapцiнкeвiчa, нaпicaнyю нa пiнчyцкaй гaвopцы. Выдaў пaдpyчнiкi пa бeлapycкaй мoвe для шкoл i тэxнiкyмaў «Шкoльнaя гpaмaтыкa», «Фaнeтыкa», «Мapфaлoгiя», «Сiнтaкcic».
Мaкciм Гapэцкi, пaдкpэcлiвaючы тaлeнт Лёciкa-пpaзaiкa, нaцыянaльны xapaктap ягo твopчacцi, бaгaтyю пaлiтpy вoбpaзнa-мaляўнiчыx cpoдкaў глыбoкae вeдaннe бeлapycкaгa жыцця, aдзнaчaў штo «гэтaгa cлaўнaгa пicьмeннiкa чaкae яшчэ cлaўнeйшaя бyдyчыня». Алe тyт Мaкciм Гapэцкi пaмылiўcя. Слaўнaгa cынa бeлapycкaй зямлi Язэпa Лёciкa чaкaлa зyciм aдвapoтнae. 17 лiпeня 1930 гoдa пaдчac aдпaчынкy нa Кaўкaзe (Мaцэcтa), кyды пicьмeннiк пaexaў пaпpaвiць cтpaчaнae ў ciбipcкaй ccылцы здapoўe, ён быў apыштaвaны opгaнaмi НКУС. Ягo aбвiнaвaцiлi вa ўдзeлe ў мiфiчным «Сaюзe вызвaлeння Бeлapyci», пaзбaвiлi звaння aкaдэмiкa, выcлaлi ў 1931 гoдзe нa 5 гaдoў y Кaмышын, кyды дa ягo ў 1933 гoдзe пpыexaлa cям’я (Язэп Лёciк быў жaнaты з дaчкoй Ядвiгiнa Ш. Вaндaй Лявiцкaй), штo вeльмi pэдкa здapaлacя. У 1934 гoдзe пicьмeннiк быў aмнicтaвaны, aднaк вяpнyццa ў Мiнcк ямy нe дaзвoлiлi. Сям’я Лёciкaў пacялiлacя нa Бpaншчынe, дзe Язэп Лёciк змoг yлaдкaвaццa нacтaўнiкaм y Мaлaвышкaўcкyю шкoлy. Хyткa ямy aдмoвiлi тaм y пpaцы, дaвялocя пepaexaць y в. Дyбaўкa Сapaтaўcкaй вoблacцi. Вoceнню 1937 гoдa Лёciкi пepaexaлi ў г. Аткapcк, дзe Язэп Лёciк выклaдaў y пeдгэxнiкyмe pycкyю мoвy i лiтapaтypy i нaпicaў cвaю aпoшнюю пpaцy «Сiнтaкcic pycкaй мoвы» для пeдвyчылiшчaў. 25 чэpвeня 1938 гoдa ягo знoў apыштaвaлi i 1 кpacaвiкa 1940 гoдa paccтpaлялi. Ямy тaды былo 57 гaдoў.

(Кpынiцa: Рaccтpaлянaя лiтapaтypa: твopы бeлapycкix пicьмeннiкaў, зaгyблeныx кapнымi opгaнaмi бaльшaвiцкaй yлaды / yклaд. Л. Сaвiк, М. Скoблы, К. Цвipкi, пpaдм. А. Сiдapэвiчa, кaмeнт. М. Скoблы, К. Цвipкi. – Мiнcк: Кнiгaзбop, 2008).

Свернуть 

Язэп Лёсик (1883-1940), беларусский общественно-политический деятель, языковед, писатель, педагог. Академик АН Беларуси (1928). Один из создателей и лидеров Беларусской… Развернуть 

Казимир Адамович Ревяко - белорусский историк.

Родился в 1937 г. в деревне Смоляники на Брестчине. Его детство было омрачено войной и суровыми послевоенными годами. Но в 1955 г. он окончил школу в местечке Медведичи Ляховичского района (одну из старейших школ в стране) с успехом. Сейчас на сайте школы имя Казимира Ревяко упоминается вместе с другими известными выпускниками, такими как профессор А. П. Житко и академик И. П. Шейко.
В этом же году Казимир Адамович поступил в Минский библиотечный техникум им. А. С. Пушкина, который окончил с отличием. Однако увлечение историей привело молодого человека на исторический факультет Белорусского государственного университета, с которым и быласвязана вся его деятельность. Во время учебы в университете К. А. Ревяко слушал лекции лучших ученых факультета, включая Г. М. Лившица и Ф. М. Нечая, что, вероятно, и предопределило его дальнейшее увлечение древней историей.

Трудовую деятельность Казимир Адамович начал учителем в школе в деревне Синкевичи Лунинецкого района Брестской области. Позже
работал преподавателем в Краснобережском сельскохозяйственном техникуме (Жлобинский район Гомельской области). Везде он подходил к преподаванию со всей ответственностью, работая над собой и прививая ученикам любовь к истории. Учеба в аспирантуре Белорусского государственного университета проходила под руководством профессора Ф. М. Нечая. Казимир Адамович Ревяко подготовил и защитил в 1973 г. кандидатскую диссертацию на тему «Роль римского и италийского плебса во 2 й Пунической войне». Именно проблематика Пунических войн занимала в научном творчестве К. А. Ревяко ведущее место.

С 1972 г. творческий путь Казимира Адамовича навсегда связан с историческим факультетом и кафедрой истории древнего мира и средних веков, где он проработал более 30 лет — вначале преподавателем, затем доцентом, а с 1997 г. — профессором. К. А. Ревяко выступил продолжателем традиций белорусского антиковедения, заложенных в предшествующие десятилетия.

Итогом научной деятельности Казимира Адамовича стала защита 25 февраля 2001 г. докторской диссертации на тему «Борьба Рима и Карфагена за мировое господство», в которой рассматривались не только историографические моменты и военное противостояние двух держав, но и все аспекты их взаимоотношений в III—II вв. до н. э. В целом же научное наследие автора включает в себя три монографии и около 100 статей и тезисов выступлений на научных конференциях. И в советское время, и после распада Советского Союза К. А. Ревяко принимал активное участие в работе научных конференций, их география весьма обширна — Минск, Москва, Вильнюс, Львов, Ереван и многие другие города, был в научных командировках и в странах социалистического блока (Чехословакии, Польше, ГДР).

Долгие годы К. А. Ревяко руководил работой студенческого научного кружка «Античность и современность», уделяя ему много времени и сил, именно при Казимире Адамовиче кружок стал постоянно действующим.

После распада Советского Союза К. А. Ревяко обратился к еще одной актуальной задаче, вставшей перед преподавателями вновь образовавшихся стран, — созданию национальных учебников для средней и высшей школы. В 1990 х гг. он вместе с другими белорусскими специалистами по античности написал учебник по истории древнего мира для средней школы.

Свернуть 

Казимир Адамович Ревяко - белорусский историк. Родился в 1937 г. в деревне Смоляники на Брестчине. Его детство было омрачено войной и суровыми послевоенными годами. Но в 1955 г.… Развернуть 

Нарадзіўся ў 1957 годзе ў Эльблонгу, у сям'і беларускіх інтэлігентаў. Бацька – Юры, выхадзец з-пад Шаркоўшчыны на Віленшчыне (зараз Віцебская вобласць). Маці – Вера (з роду Стоцкіх) з наднарваўскай вёскі Лука на Беласточчыне.

У 1965 годзе сям'я Латышонкаў пераехала ў Беласток «да сваіх». Тут Алег скончыў школу і ліцэй, дзе быў адным з заснавальнікаў скаўцкай воднай дружыны «Чаму б не» ды аўтарам яе назову.

У 1980 годзе скончыў гістарычна-філязафічны факультэт Ягелонскага універсітэта ў Кракаве. Вярнуўшыся ў Беласток працаваў настаўнікам гісторыі ў сельскагаспадарчым механічным тэхнікуме ў Супраслі.

У 1982 годзе аршытаваны за дзейнасць у падпольным руху «Салідарнасць», восем месяцаў правёў у беластоцкім арышце. Пасля вызвалення выехаў у Кракаў, дзе працаваў у Кракаўскім Гістарычным музеі і ў Інстытуце даследавання Палоніі (польскай дыяспары) Ягелонскага універсітэта.

У канцы 80-х далучыўся да беларускага студэнцкага руху. Быў адным з заснавальнікаў беларускага рокавага фестывалю «Басовішча» і аўтарам яго назвы. Сябра-заснавальнік нефармальнага Беларускага Клуба, які займаўся падрыхтоўкай да палітычнай дзейнасці апазіцыйнай беларускай эліты.

У 1991 годзе вярнуўся ў Беласток і распачаў працу ў Музеі Войска, адначасова ведучы актыўную грамадска-палітычную дзейнасць. У 1992-1994 гадах старшыня Галоўнай Рады Беларускага Дэмакратычнага Аб'яднання, адзінай партыі нацыянальнай меншасці ў Польшчы. У 1993-1997 гадах працаваў журналістам тыднёвіка “Ніва”. З 1995 – сябра Ўправы Беларускага саюза ў Рэспубліцы Польшча, з 1997 намеснік старшыні Цэнтра грамадзянскай адукацыі Польшча-Беларусь. У 1998 годзе сустваральнік беларускага радыё «Рацыя».

У 1996 г. абараніў кандыдацкую дысертацыю ва Ўніверсітэта імя Мікалая Каперніка ў Торуні («Беларускія вайсковыя фармаванні 1917-1923»). З 1997 года – выклачык Кафедры беларускай культуры Беластоцкага універсітэта. Разам з Яўгенам Мірановічам напісаў падручнік «Гісторыя Беларусі ад паловы XVIII да канца XX стагоддзя».

У 2007 г. ва Універсітэце імя Мікалая Каперніка ў Торуні абараніў доктарскую працу «Ад русінаў белых да беларусаў. Вытокі беларускай нацыянальнай ідэі». У 2008 годзе перавёўся на Кафедру міжнародных адносін у Інстытуце гісторыі Беластоцкага ўніверсітэта. У гэтым жа годзе ўбачыў свет першы том збору яго твораў на беларускай мове «Жаўнеры БНР».

З 1996 года – старшыня Беларускага гістарычнага таварыства, сябра Усходнеславянскай камісіі Польскай Акадэміі Умення і Камісіі славянскіх даследаванняў Камітэта гістарычных навук Польскай Акадэміі Навук.

У 2000 годзе адзначаны адзнакай «Заслужаны дзеяч культуры». У 2008 – Кавалерскім крыжам Ордэна Адраджэння Польшчы.

У 2009 годзе ў Вільні выдаў кнігу «Нацыянальнасьць — Беларус». Кніга прысвечаная пытанням этнагенэзу беларусаў.

Свернуть 

Нарадзіўся ў 1957 годзе ў Эльблонгу, у сям'і беларускіх інтэлігентаў. Бацька – Юры, выхадзец з-пад Шаркоўшчыны на Віленшчыне (зараз Віцебская вобласць). Маці – Вера (з роду… Развернуть 

Сергей Вениаминович Панов — педагог, специалист в области теории и методики обучения истории, кандидат педагогических наук (1998), доцент (2005) Белорусского государственного университета.

Научные интересы: конструирование структуры и содержания исторического образования; научно-методическое обеспечение процесса обучения.

Автор и соавтор концепции учебного предмета «Всемирная история. История Беларуси», образовательных стандартов, учебных программ, учебных пособий, факультативов, контрольно-измерительных материалов, электронных образовательных ресурсов по всемирной истории и истории Беларуси для учреждений общего среднего образования. Соавтор образовательного стандарта по циклу социально-гуманитарных дисциплин и учебных программ по истории Беларуси для учреждений высшего образования, образовательного стандарта по специальности «Культурология» для переподготовки в системе дополнительного образования взрослых.

Свернуть 

Сергей Вениаминович Панов — педагог, специалист в области теории и методики обучения истории, кандидат педагогических наук (1998), доцент (2005) Белорусского государственного… Развернуть 

Роман Степанович Мотульский — заслуженный деятель культуры Республики Беларусь, доктор педагогических наук, профессор. С 2003 года — директор Национальной библиотеки Беларуси.

Роман Мотульский родился 16 августа 1961 года в селе Новосельцы Жидачовского района Львовской области, СССР.

В 1979 году закончил библиотечное отделение Самборского культурно-просветительного училища, а 1983 году — факультет библиотековедения и библиографии Минского института культуры. После этого был направлен для работы в Государственную библиотеку БССР имени В. И. Ленина.

После прохождения срочной воинской службы зачислен в аспирантуру Московского государственного института культуры, где досрочно защитил кандидатскую диссертацию. С 1991 по 2003 года работал в Белорусском государственном университете культуры доцентом кафедры библиотековедения и деканом факультета библиотечно-информационных систем.[1]

Роман Мотульский является автором более чем 400 различных научных, учебных, справочных и методических публикаций и учебных пособий в библиотечно-информационной области .

Свернуть 

Роман Степанович Мотульский — заслуженный деятель культуры Республики Беларусь, доктор педагогических наук, профессор. С 2003 года — директор Национальной библиотеки Беларуси.… Развернуть 

Павел Нічыпаравіч Кавалёў / Павел Никифорович Ковалёв — белорусский публицист, прозаик, драматург, переводчик. Член СП СССР (1945). Заслуженный работник культуры Белорусской ССР (1978).
Псевдонимы: Янка Бярозка, П.Віхроў, Паўлюк Купалін / Янка Березка, П. Вихров, Павлюк Купалин.

Родился в крестьянской семье Никифора Федоровича Ковалева. Отец неоднократно ездил на заработки на шахты Донбасса . Мать, Федора Николаевна, все время работала в сельском хозяйстве.

Сначала П. Ковалёв учился в Склиминской начальной школе, затем - в Милаславицкой семилетке, где родной язык и литературу преподавал Янка Бобрык / Янка Бобрик, который привил ему любовь к художественной литературе. В мае 1930 года был послан комсомолом на педкурсы в Могилеве, которые закончил осенью того же года. Работал учителем начальной школы в деревне Пожар Климовичского района, затем - секретарем климовичской районной газеты «Коммуна». В 1932 году был переведен в смолевичскую газету «Путь коллективизации», откуда пошел учиться в Коммунистический институт журналистики имени. С. М. Кирова в Минске (закончил в 1936 г.).

Работал в газетах «Звязда» (1936-1941), «Советская Белоруссия» (1941-1943) (находилась в Москве), в Центральном штабе партизанского движения (1943-1944), помощником секретаря ЦК КПБ (1944-1946).
С 1946 г. - Ответственный секретарь правления СП БССР, с 1955 г. - главный редактор журнала «Вожык», в 1967-1972 гг. - главный редактор журнала «Полымя».
В 1966 г. в составе делегации БССР участвовал в работе XXI сессии Генеральной Ассамблеи ООН.

Первые очерки П. Ковалёва напечатаны в климовичской газете «Коммуна» (1929). В 1930 году его первое стихотворение «Жизнь мчится» поместила республиканская газета «Пионер Беларуси» (публикация не сохранилась). До войны преимущественно выступал в печати со стихами, очерками и статьями. В военное время проявил себя как очеркист (публикации в «Советской Белоруссии»). В 1945 году издал книгу рассказов и очерков «Прага боя», одноактные пьесы «Подвиг», «Родная кровь», где показал героику Великой Отечественной войны.
Склонен к документального отражения событий. В произведениях на современную тематику поднимал морально-этические проблемы, стремился к созданию полнокровных характеров, точности психологической мотивировки поступков. Писал произведения для детей.
Наиболее значительные произведения П. Ковалёва - повести «Падение Хведоса Струка», «День первый, ночь последняя», «Оставь нас, тревога». Выступал в жанре сатиры и юмора.
Известен как переводчик на белорусский язык произведений классических и современных авторов.
Произведения П. Ковалёва переведены на русский, украинский и другие языки.

Свернуть 

Павел Нічыпаравіч Кавалёў / Павел Никифорович Ковалёв — белорусский публицист, прозаик, драматург, переводчик. Член СП СССР (1945). Заслуженный работник культуры Белорусской… Развернуть 

Вучыўся ў школе з мастацкім ухілам № 26, у Менскай мастацкай вучэльні імя А. Глебава (1982—1987), дзе разам зь ім вучыліся Ігар Варашкевіч, Міхал Анемпадыстаў, Тодар Кашкурэвіч, Лявон Вольскі; у Інстытуце жывапісу, скульптуры і архітэктуры імя І. Рэпіна Акадэміі мастацтваў СССР (1988—1992), асьпірантуры Беларускай акадэміі мастацтваў (1994—1997), у 1996 у летняй школе Варшаўскага ўнівэрсытэту.
Цяпер выкладае ў Эўрапейскім гуманітарным унівэрсытэце (Вільня).

Свернуть 

Вучыўся ў школе з мастацкім ухілам № 26, у Менскай мастацкай вучэльні імя А. Глебава (1982—1987), дзе разам зь ім вучыліся Ігар Варашкевіч, Міхал Анемпадыстаў, Тодар Кашкурэвіч,… Развернуть 

Нина Матяш — белорусская поэтесса. Член Союза писателей СССР (1971).

Нина Иосифовна Матяш родилась 20 сентября 1943 года в крестьянской семье в д. Нивы Берёзовского района Брестской области. Окончила Берёзовскую среднюю школу (1960), поступила на факультет французского языка Минского государственного педагогического института иностранных языков. Из-за болезни вынуждена была взять академический отпуск (окончила институт в 1966). В 1973—1977 годах работала преподавателем немецкого языка в Белозерском профессионально-техническом училище.

Лауреат Литературной премии СП Беларуси имени А. Кулешова (1984)
Лауреат премии Всебелорусского фестиваля молодёжи, посвященного 50-летию комсомола (1970) за стихи о молодёжи.

Свернуть 

Нина Матяш — белорусская поэтесса. Член Союза писателей СССР (1971). Нина Иосифовна Матяш родилась 20 сентября 1943 года в крестьянской семье в д. Нивы Берёзовского района… Развернуть 

Беларускі паэт, перакладчык, даследчык гісторыі польскай літаратуры, польска-беларускіх літаратурных сувязяў.

Скончыў філалагічны факультэт ГрДУ (1999), у 2000 — магістратуру, у 2003 — аспірантуру пры кафедры польскай філалогіі ГрДУ. У 2004 г. абараніў кандыдацкую дысертацыю на тэму «Фактары беларускай культуры ў творчасці Адама Міцкевіча віленска-ковенскага перыяду (1815—1823 гг.)». З 2003 працуе ў ГрДУ, з 2007 г. — на пасадзе дацэнта кафедры польскай філалогіі.

На беларускую мову пераклаў драму Георгія Каніскага «Уваскрасенне мёртвых» (Тэрмапілы № 13, Беласток, 2009) «Трэны» Яна Каханоўскага (Тэрмапілы № 14, Беласток, 2010), паасобныя вершы Адама Міцкевіча, Лейба Найдуса, Рымантаса Ванагаса, Іраклія Какабадзэ.

Друкуецца з 1989 г. у беларускіх і замежных выданнях. Вершы перакладаліся на польскую, рускую, літоўскую, англійскую, грузінскую мовы.

Жыве ў Гродна.

Свернуть 

Беларускі паэт, перакладчык, даследчык гісторыі польскай літаратуры, польска-беларускіх літаратурных сувязяў. Скончыў філалагічны факультэт ГрДУ (1999), у 2000 — магістратуру, у… Развернуть 

Белозорович Виктор Александрович - белорусский ученый, педагог, кандидат исторических наук, доцент.

Окончил исторический факультет Гродненского государственного университета имени Янки Купалы в 1992 году по специальности «История», в 1996 году аспирантуру по специальности «Отечественная история» в Гродненском государственном университете имени Янки Купалы.

Защитил кандидатскую диссертацию в 1999 году в Учёном совете при Белорусском государственном педагогическом университете имени Максима Танка; тема «Аграрные преобразования в западных областях Беларуси в 1939 – 1952 годах». В 2005 г. получил ученое звание доцента.

С 1992 по сентябрь 1999 гг. работал учителем истории в средней школе № 5 г. Мосты Гродненской области.
С октября 1999 года – преподаватель кафедры истории Беларуси ГрГУ имени Янки Купалы, с апреля 2000 – доцент кафедры истории Беларуси, археологии и специальных исторических дисциплин.
С июня 2000 года исполнял обязанности заместителя декана факультета истории и культуры по воспитательной работе, с сентября 2002 г. по декабрь 2008 г. – заместителя декана факультета истории и социологии по научной работе.
С сентября 2013 года – заместитель декана факультета истории, коммуникации и туризма по учебной работе.

Основные направления научных исследований отечественная история, историография истории Беларуси, аграрная история Беларуси, история западного региона Беларуси.

Автор более 70 научных трудов, из них — 1 монография, 7 учебных пособий с грифом Министерства образования РБ.

Является членом Государственной комиссии по подготовке учебников в гуманитарно-обществоведческой сфере.

Свернуть 

Белозорович Виктор Александрович - белорусский ученый, педагог, кандидат исторических наук, доцент. Окончил исторический факультет Гродненского государственного университета… Развернуть 

Ірына Эрнстаўна Багдановіч - беларуская паэтэса, перакладчыца, літаратуразнаўца.

Нарадзілася 30 красавіка 1956 года ў горадзе Лідзе Гарадзенскай вобласці. Скончыла гістарычна-філалагічны факультэт Гомельскага дзяржаўнага ўніверсітэта (1978) і аспірантуру пры Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (Мінск, 1983). Працавала малодшым і старшым навуковым супрацоўнікам Інстытута літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі (1983-2002), старшым выкладчыкам кафедры беларускай мовы і літаратуры Беларускага ўніверсітэта культуры (1995-1997), вядучым навуковым супрацоўнікам Літаратурнага музея Янкі Купалы (2002-2003). З 1996 года - дацэнт кафедры гісторыі беларускай літаратуры філалагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Кандыдат філалагічных навук (1985). Сябра Саюза беларускіх пісьменнікаў (з 1989 г.). Старшыня Рэспубліканскага аддзялення навуковага грамадскага таварыства "Міжнародная асацыяцыя беларусістаў" (з 2010 г.).

Аўтар зборнікаў вершаў "Чаравікі маленства" (1985), "Фрэскі" (1989), "Вялікдзень" (1993), "Альбом першакласніцы" (для дзяцей, 2003), "Сармацкі альбом" (2004), "Прыватныя рымляне. Вершы і пераклады" (2006), "Душа лістападу" (2012), "Залатая горка. Вершы. Пераклады. Артыкулы" (2016), манаграфій "Янка Купала і рамантызм" (1989), "Авангард і традыцыя: Беларуская паэзія на хвалі нацыянальнага адраджэння" (2001).
Даследуе беларускую літаратуру XIX - першай паловы XX стагоддзя, беларуска-польскія міжлітаратурныя сувязі, творчасць Адама Міцкевіча, Янкі Купалы, Максіма Багдановіча, паэтаў "Маладняка" і "Узвышша", літаратурную спадчыну пісьменнікаў-святароў. Перакладае з польскай, украінскай і рускай моў. Жыве ў Мінску.

Свернуть 

Ірына Эрнстаўна Багдановіч - беларуская паэтэса, перакладчыца, літаратуразнаўца. Нарадзілася 30 красавіка 1956 года ў горадзе Лідзе Гарадзенскай вобласці. Скончыла… Развернуть