Рецензии на книги — Игорь Бобков

В 2014 году Игорь Бобков за свою книгу “Хвілінка. Тры гісторыі» стал лауреатом премии Гедройца. Поэтому мы просто не могли обойти ее вниманием и, пусть слегка запоздало, но подготовили эту рецензию.

На самом деле, гораздо более правдивым было бы назвать книгу не “Хвілінка. Тры гісторыі», а “Хвілінка. Тры месцы». Потому что полноценными историями разворачивающиеся в книге события не назовешь. Это скорее истории, происходившие в определенных местах.

Первую историю можно назвать вводной. Ее повествование ведется от лица Автора. Он рассказывает нам о кафе “Хвілінка” и людях, которые его посещают. И, конечно же, о своем друге-поэте Франтишаке. Можно сказать, что первая история посвящена как раз ему.

Франтишак – талантливый поэт, который увлекается китайской философией. Выпустил единственный…

У адным з інтерв'ю Ігар Бабкоў кажа аб тым, як ён на лекцыях разыгрывае студэнтаў, распавядаючы пра асобу Адама Клакоцкага, які быццам жыў у XIX стагоддзі, быў знаёмы з Міцкевічам і Чартарыйскім, уваходзіў у розныя віленскія суполкі, быў у эміграцыі, стварыў музей сноў - міфічная асоба так удала ўпісваецца ў кантэкст беларускай гісторыі, што толькі пад канец студэнты пачынаюць штосьць падазраваць. Не ведаю, як там у філосафаў, але, узгадваючы асабісты вопыт наведвання лекцый спадара Бабкова, магу сказаць, што ён мог распавядаць што заўгодна - на яго фоне нашы веды імкнуліся да нуля (а я была нягоршай студэнткай, нават адной з лепшых, калі ўжо шчыра). І справа ня толькі ў колькасных паказчыках вядомых нам фактаў, але таксама ў якасці, калі так можна сказаць, мыслення, ва ўласцівай…

Ігар Бабкоў яшчэ на пачатку XXI стагоддзя пакінуў ціхую гавань сваёй медыятыўнай паэзіі і выйшаў у адкрытае мора белетрыстыкі. Дэбютам на гэтым шляху стаў ягоны першы раман «Адам Клакоцкі і ягоныя цені», які выйшаў кнігай у 2001 годзе, а неўзабаве быў перакладзены і на польскую мову. Затым была кніга эсэістыкі «Каралеўства Беларусь. Вытлумачэньне руінаў». Затым чытач меў магчымасць пазнаёміцца з другім раманам Бабкова – «Хвілінка. Тры гісторыі».

Гэтая гісторыя пра адну менскую кавярню, якая ў 80-х гадах была любімым месцам спатканняў для адраджэнскай моладзі. Раман апавядае пра лёсы трох герояў - заўсягдаяў «Хвілінкі», якія ў студэнцкія часы пазнаёміліся, пасябравалі і разам рушылі ў дарослае жыццё.

Калі першы раман Бабкова ўяўляў сабой стракаты набор тэкстаў, якія самі па сабе…

Я не майстра выпісываць прыгожыя рэцэнзіі. Але гэту кнігу варта не толькі каментаваць. Яе варта чытаць. Менавіта чытаць: доўга, павольна, не спяшаючыся і абдумваючы грунтоўна напісанае. Ці магу я параіць гэту кнігу? Безумоўна, толькі гэта не варыянт хуткага чытання. Тут патрэбен час і жаданне - разабрацца ў сябе і сваей краіне, у людзях, сузіраць і разважаць, і абавязкова - смакаваць. "Хвілінка" - зусім "не-прадукт", - гэта песня, сапраўднае мастацтва. Яна дорыць шчасце, сапраўды:

у сваіх пошуках шчасця мы звычайна глядзім наперад і думаем, што яно прыйдзе адтуль, а яно проста ціха ляжыць у мінулым, у тым нябачным куфэрку, які заўсёды з намі, - і чакае, калі мы будзем да яго гатовыя (с.116)

Дзякуй, шаноўны аўтар!

Пра паэзію Ігара Бабкова гэтак жа няпроста пісаць, як, напрыклад, пра вецер. Або пра аблокі. Ну плывуць яны ў нябеснай вышыні. Не шмат хто з людзей адчувае патрэбу разглядаць іх і адзначаць прыгажосць. І якая карысць з тых аблокаў? І галоўнае – у чым сэнс іх існавання, дакладей, які змест?

Паэзію Ігара Бабкова называюць медыятыўнай. І нездарма Ігар цікавіцца ўсходняй культурай і з’яўляецца прыхільнікам будызму. Гэта якраз той выпадак, калі верванне вучыць гадзінамі назіраць за аблокамі, або за плынню ракі.

Пра большасць вершаў Бабкова цяжка сказаць, пра што яны. Ёсць, канешне, у яго і чыста лірычныя, і нават вершы пра каханне. Але большасць – гэта чароды асацыяцыяў, моўных тайнапісаў, дзіўныя спалучэнні малюнкаў і вобразаў.

Бабкоў умее рабіць паэзію здавалася б з самых будзенных рэчаў і…

Творчасьць Бабкова - па-за межамі майго разуменьня.