Д’ябал запрэжаны ў плуг

Сяргей Дубавец даўні супрацоўнік Радыё Свабода, таму не дзіўна, што менавіта яно хаваецца ў аповесці пад назвай Радыё Салярыс, а сярод герояў пазнаюцца супрацоўнікі (нават без змененых імён). У цэнтры сюжэта два супрацоўнікі радыё: навічок Імбрык, якога ў сутнасць працы ўводзіць даўні супрацоўнік Ёсіп. Героі выдуманыя, але сам Дубавец кажа, што ў Імбрыка ёсць прататып. Падзеі адбываюцца на працягу аднаго дня. Героі вандруюць па Празе і размаўляюць на розныя тэмы. Амаль “Уліс” Джойса, толькі пражскі. Можна назваць гэтую кнігу адначасова мастацкай і публіцыстычнай, бо большую частку яе складаюць разважанні герояў. Два героі — два супрацьлеглыя светапогляды. Імбрык з сумам слухае Ёсіпа і расчароўваецца ў ім. Ён так марыў пазнаёміцца з гэтым карыфеем радыё, а ў выніку вымушаны слухаць яго…

Звычайна пісьменнікі пішуць пра тое, што добра ведаюць. Або пра тое, што хочуць пазнаць і выбіраюць такі шлях – пазнаваць праз напісанне твора. І Прагу і Радыё Салярыс, за якім пазнаецца Радыё Свабода, Дубавец добра ведае, бо і ў Празе працяглы час жыў, і на Радыё Свабода працаваў. Такім чынам, аповесць пра тое, што пісьменнік добра ведае.

Адразу ўзнікае пытанне да вобраза, які створаны ў самой назве аповесці – “Д’ябал запрэжаны ў плуг”. Аўтар тлумачыць яго сэнс наступным чынам: “Чалавек застаецца жывёлай, што ні кажы, у ім суіснуюць і боскае і д’яблава. І мудрасьць Пракопа была ў тым, каб жывёльную энергію д’ябла скіраваць у стваральнае рэчышча Бога”. Толькі да канца не зразумела: хто той Д’ябал, якога запрэглі ў плуг.

Гэтая аповесць досыць герметычная і патрабуе пэўных ведаў, прынамсі…